MIT ekonomistleri Daron Acemoglu ve Simon Johnson Nobel Ödülü’nü paylaştı. Birlikte çalıştıkları Chicago Üniversitesi’nden siyaset bilimci James Robinson da ödülü paylaştı.
Profesörler, James Robinson ile birlikte ekonomik büyüme ile siyasi kurumlar arasındaki ilişki üzerine yaptıkları çalışmalardan dolayı onurlandırıldı.
Siyasi sistemler ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi aydınlatan çalışmalarıyla MIT ekonomistleri Daron Acemoglu ve Simon Johnson PhD ’89, Alfred Nobel anısına 2024 Sveriges Riksbank Ekonomi Bilimleri Ödülü’nün kazananları olarak adlandırıldı. Yakından birlikte çalıştıkları Chicago Üniversitesi’nden siyaset bilimci James Robinson da ödülü paylaşıyor.
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi Nobel ödülünde, “Hukukun zayıf olduğu toplumlar ve nüfusu sömüren kurumlar büyüme veya daha iyiye doğru değişim yaratmaz” ifadesini kullandı. “Ödül sahiplerinin araştırmaları bunun nedenini anlamamıza yardımcı oluyor.”
Acemoglu, Johnson ve Robinson arasındaki yirmi yıldan uzun süredir devam eden uzun vadeli araştırma işbirliği, hukukun üstünlüğüne bağlı kalan ve bireysel haklar sağlayan demokrasilerin son 500 yılda daha büyük ekonomik faaliyetleri teşvik ettiğini deneysel olarak göstermiştir.
Acemoglu, Johnson ve Robinson çalışmalarında, siyasi özgürlükleri ve mülkiyet haklarını mümkün olduğunca genişletirken yasaları uygulayan ve kamusal altyapı sağlayan “kapsayıcı” siyasi hükümetler ile gücün küçük bir seçkinler grubu tarafından kullanıldığı “çıkarıcı” siyasi sistemler arasında bir ayrım yapmaktadır.
Genel olarak, akademisyenler, kapsayıcı hükümetlerin uzun vadede en büyük büyümeyi deneyimlediğini bulmuşlardır. Buna karşılık, çıkarıcı hükümetlere sahip ülkeler ya geniş tabanlı büyümeyi sağlayamamakta ya da ekonomik genişlemenin kısa patlamalarından sonra büyümelerinin azaldığını görmektedir.
Daha spesifik olarak, ekonomik büyüme büyük ölçüde yaygın teknolojik inovasyona bağlı olduğundan, bu tür ilerlemeler yalnızca ülkeler mülkiyet hakları da dahil olmak üzere bir dizi bireysel hakkı teşvik ettiğinde ve daha fazla insana bir şeyler icat etme teşviki verdiğinde sürdürülebilir. Elitler, iktidarı elinde tutmak için inovasyona, değişime ve büyümeye direnebilir, ancak hukukun üstünlüğü ve istikrarlı bir haklar dizisi olmadan inovasyon ve büyüme durur.
Acemoglu, MIT basın toplantısında “Hem politik hem de ekonomik katılım önemlidir ve sinerjiktir” dedi.
Acemoglu’nun MIT News’e söylediğine göre, akademisyenler tarihi “farklı kurumsal yörüngelerin ekonomik büyüme üzerinde farklı uzun vadeli etkilerinin nasıl olduğunu anlamak için bir tür laboratuvar” olarak kullanmışlardır.
Johnson ise ödül hakkında “Umarım insanları tarih hakkında dikkatlice düşünmeye teşvik eder. Tarih önemlidir” dedi. Bunun geçmişin her şeyi belirlediği anlamına gelmediğini, bunun yerine ulusların gelişimini şekillendiren önemli tarihsel faktörleri anlamak için elzem olduğunu ekledi.
Acemoglu ve Johnson, yapay zekayı teknolojik inovasyonun ekonomik faydaları için verilen diğer tarihi mücadeleler ışığında inceledikleri 2023 tarihli “Güç ve İlerleme: Teknoloji ve Refah Üzerindeki 1.000 Yıllık Mücadelemiz” kitabının ortak yazarlarıdır.
Source – MIT NEWS
You Tube videosunu buradan izleyebilirsiniz.
